In 1987 werd op initiatief van een aantal ‘captains of society’ in de Kempen het ‘Samenwerkingsverband Strategisch Plan Kempen’ opgericht als een pionierende regionale ontwikkelingsorganisatie in het Vlaamse landschap. Belangrijke aanleiding was de hoge werkloosheid en povere socio-economische situatie op dat moment in de regio. Al snel werden op diverse relevante thema’s samen met stakeholders de nodige strategische plannen gemaakt, die vervolgens vertaald werden in vernieuwende projecten die zich o.a. richtten op het versterken van de groei van KMO’s (SPK was founding father van PLATO in Vlaanderen), tewerkstellen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, stimuleren van het toerisme, verbeteren van de kinderopvang, …
In de loop der jaren werden op die manier vele waardevolle initiatieven opgezet die een duidelijke positieve impact genereerden in de regio. Tegelijk evolueerde ook het ganse streekontwikkelingslandschap, waarbij andere spelers zich nadrukkelijker op dit terrein begaven o.a. onder impuls van de Vlaamse overheid (die gecharmeerd was door het succes van SPK). In de Kempen ontstond op die manier een Streekplatform, dat in 2005 transformeerde tot RESOC (REgionaal Sociaal-economisch OverlegComité). In die periode veranderde SPK een eerste keer van naam en werd het de Strategische Projectenorganisatie Kempen. SPK was (overigens al een tijdje) niet meer de regisseur voor de streekontwikkeling, maar positioneerde zich als projectenorganisatie, uitvoerder van projecten met een belang voor de streek.
In haar hoedanigheid van projectenorganisatie evolueerde SPK stap voor stap tot een onafhankelijke ontwikkelorganisatie, waarbij de missie gericht op ‘ontwikkeling van de streek’ op een organische manier ontplooide tot een ruimere missie gericht op ‘duurzame maatschappelijke ontwikkeling’. Een brede impactorganisatie, weliswaar met haar roots, netwerk en speelveld in de Kempen.
Nadat het Kempense RESOC zich in 2016 opnieuw omvormde tot Streekplatform Kempen, liet het kort nadien een studie uitvoeren naar de versnippering van het innovatielandschap van de Kempen. Het studiebureau Deloitte adviseerde in haar studie o.a. om SPK te ontmantelen en de diverse deelwerkingen onder te brengen bij andere bestaande streekactoren.
Omdat de SPK-directie, -medewerkers, -bestuurders en vele stakeholders vreesden dat met zo’n scenario ook een belangrijke innovatie-katalysator zou verdwijnen, werd een alternatief scenario voor de ontmanteling op haalbaarheid onderzocht.
Enkele belangrijke kenmerken van SPK die volgens velen niet mochten verloren gaan, waren haar onafhankelijkheid (geen belangenverdediging), haar brede duurzaamheidsfocus en bijhorend netwerk (niet gefocust op één specialisme, maar integrale benadering van People, Planet, Prosperity, Partnerships, en Peace), haar impact-gerichte werking (geen studiebureau dat enkel rapporten genereert maar concrete resultaten in het werkveld) en de integratie van innovatieve sociale methodieken in haar ontwikkelwerk. De combinatie van deze elementen maakte SPK uniek, en bijzonder relevant in het licht van de uitdagingen waar onze samenleving mee te kampen heeft.
Maar tegelijk was het ook duidelijk dat dit SPK geen streekontwikkelingsorganisatie meer was, en de regio Kempen stilaan ontgroeid was. Niettemin suggereerde de naam wel nog een duidelijke regio-werking, en was ook de raad van bestuur nog steeds een afspiegeling van de maatschappelijke actoren in de Kempen (vakbonden, werkgeversorganisaties, overheid).
De Deloitte-studie die begin 2017 bekend raakte, werd alzo de aanleiding voor een transformatieproces naar een ‘nieuwe’ toekomstgerichte organisatie, waarbij de unieke kenmerken bewaard zouden blijven – en zo mogelijk nog versterkt – en waarbij de missie, het werkingsgebied, het bestuur en uiteindelijk ook de naam vernieuwd zouden worden.
Na een intensief proces, vele vergaderingen, scenario-oefeningen en gesprekken met vele stakeholders keurde de RvB in oktober 2017 het plan goed voor een doorstart onder een nieuw gesternte. Een maand later deed het bestuur in goede verstandhouding een stap terug, en traden negen nieuwe bestuurders tot de vzw toe. Drie bestuurders (+ de gedelegeerd bestuurder) bleven aan boord, doch niet langer als vertegenwoordiger van een belangenorganisatie. Alle bestuurders zetelden vanaf dat moment ten persoonlijke titel.
Hoewel dat voor een vzw strikt genomen niet bestaat, deden directie en medewerkers van SPK in de feiten een ‘management buy-out’.
Het communicatiebureau Choco uit Antwerpen werd onder de arm genomen en tijdens een druk bijgewoond inspiratie-event in april 2018 werd de nieuwe organisatie en de nieuwe naam BLENDERS officieel gelanceerd.
BLENDERS wil bijdragen aan een betere en meer duurzame samenleving voor iedereen. Daartoe wil het een sensor zijn voor relevante noden en kansen in de samenleving en samen met anderen nieuwe oplossingen ontwikkelen of bestaande oplossingen/organisaties in hun positieve impact versterken. ‘Innovation by all, for all’.
De nieuwe naam verwijst naar de kracht van verbinding en naar het potentieel dat te vinden is in het bijeenbrengen van ideeën, mensen en organisaties die op het eerste zicht misschien niet vanzelfsprekend bij elkaar passen. In een goede blend kan dat leiden tot verrassende resultaten.
Onze werking is gestoeld op twee assen:
Enerzijds willen we nieuwe oplossingen creëren voor maatschappelijke uitdagingen. Met een open geest en een open hart gaan we op zoek naar dieperliggende (systeem-)oorzaken en naar de beste oplossingen die zich aandienen. Die vertalen we in prototypes van nieuwe producten of diensten, die we testen en verder verfijnen. Waar mogelijk schalen we het impactvolle product/dienst op in de vorm van een nieuwe impact-onderneming (of ‘sociale onderneming’).
Deze as noemen we ‘Impact Ontwikkelen’.
Anderzijds geloven we dat er niet alleen nieuwe oplossingen nodig zijn om impact te creëren, maar dat ook alle bestaande producten, diensten, bedrijven en organisaties nog verder versterkt kunnen worden in hun positieve maatschappelijke impact. Daartoe bieden we een groeiende portfolio van trainingen, bootcamps, begeleidingen en events aan, voor bedrijven, organisaties, overheden en individuen.
We laten ons daarbij inspireren door het concept van de ‘Flourishing Organisation’ of de bloeiende organisatie, die zich kenmerkt door pro-actief het potentieel van al haar stakeholders (en van moeder aarde) te willen ontwikkelen en realiseren. Wanneer elk bedrijf en elke organisatie met die ogen naar haar omgeving kijkt en gedreven wordt door de ambitie om het potentieel van haar stakeholders te ontwikkelen, dan zal de samenleving in haar geheel floreren.
Het is in dat verband bemoedigend om vast te stellen dat steeds meer financiële investeerders deze vorm van ‘shared value creation’ ook omarmen – niet in het minst omdat onderzoek uitwijst dat bedrijven die zich daarop richten, ook de beste financiële return voor hun aandeelhouders realiseren.
Deze as noemen we ‘Impact Versnellen’.
Met de transformatie naar BLENDERS willen we op geen enkele manier onze roots en ons verleden ontkennen. Integendeel zelfs: het DNA dat zich meer dan 30 jaar lang binnen SPK ontwikkelde, bepaalt mee de huidige purpose en collectieve wijsheid van BLENDERS.
Naast vele boeiende relevante ontwikkelprojecten en begeleidingstrajecten die afgerond werden – teveel om hier op te noemen – gaven een aantal van die projecten ook aanleiding tot de oprichting van een nieuwe onderneming. BLENDERS is vandaag nog steeds verbonden met deze ‘spin-offs’ hetzij via een bestuursmandaat, hetzij via het verlenen van shared services, of via gezamenlijke inhoudelijke projecten.
Een beknopte schets van dit rijke ecosysteem:
Vanuit ons DNA en onze Purpose houden we voortdurend onze voelsprieten open voor relevante uitdagingen en opportuniteiten om impact te creëren. Ons team bestaat vandaag uit een 35-tal medewerkers met zeer diverse achtergronden, opleidingen en interesses. De meesten staan op onze loonlijst, sommigen zijn freelance verbonden aan BLENDERS. (Zeker sinds de transformatie naar BLENDERS vinden steeds meer bekwame en geëngageerde mensen de weg naar ons maatschappelijk-innovatieplatform om hun ambities vorm te kunnen geven. Het zou fijn zijn deze positie de komende jaren nog verder uit te bouwen.)
De topics waaraan we werken zijn inhoudelijk zeer divers. Zoals reeds benadrukt worden we niet zozeer gedreven door één inhoudelijk specialisme, maar eerder door de ‘hardnekkige’ problemen (in het Engels de wicked problems) waar onze maatschappij mee te kampen heeft. Deze problemen vereisen een creatieve en ecosysteem-gerichte aanpak, waarbij met een frisse blik naar oorzaken en oplossingen gekeken kan worden en samen met diverse stakeholders co-creatief ontwikkeld kan worden. We zien de breedte van ons inhoudelijk pallet eerder als een meerwaarde, aangezien complexe maatschappelijke uitdagingen vaak niet vanuit één expertise of specialisme op te lossen zijn, en een blend van diverse expertises vragen.
Enkele Key Topics waaraan we momenteel werken:
Spelen als ontwikkelkans voor kinderen (en volwassenen)
BLENDERS zet met veel enthousiasme de taak verder die SPK al vele jaren vervulde om ondersteuning te bieden aan vele BKO-initiatieven in de provincie Antwerpen, en waar mogelijk ook daarbuiten. Vanuit de jarenlange ervaring met deze sector groeide ook de overtuiging – en zelfs verontwaardiging – dat er nog veel onbenut potentieel schuilt in de wijze waarop kinderen vandaag vaak opgevangen worden. Daar wil BLENDERS actief op inzetten. Een belangrijk middel daartoe is soms heel eenvoudig, maar tegelijk ook steeds zeldzamer in onze moderne en op veiligheid gerichte samenleving: SPELEN!
Onderzoek wijst uit dat in enkele generaties tijd de geografische cirkel waarbinnen kinderen van 10 jaar zich vrij kunnen/mogen bewegen om te gaan spelen, drastisch verkleind is. Waar die 100 jaar geleden nog een 10-tal kilometer groot was, is dat vandaag beperkt tot een paar honderd meter (het einde van de straat). Een vrije speelomgeving waar kinderen zelf hun fantasie kunnen gebruiken om te spelen, kampen te bouwen, hun eigen wereld te ‘ontwerpen’, is vandaag bijna nergens meer te vinden. We laten kinderen spelen met kleurrijk commercieel speelgoed en computergames die precies voorschrijven wat ze ermee kunnen/moeten doen.
Vanuit dit inzicht en vanuit de vaststelling/verontwaardiging dat het leeuwedeel van de kinderen tussen 3 en 12 jaar voor- en naschools al te vaak worden opgevangen in ongeschikte ruimtes en begeleid door niet-opgeleid personeel, ontwikkelde BLENDERS de voorbije jaren het HOP-UP concept (www.hopup.be). Deze modulaire oplossing tovert elke ruimte in een handomdraai om tot een aantrekkelijke speelomgeving, waarvan de kinderen zelf de architect zijn.
Na diverse testen met een prototype en een technisch-economisch haalbaarheidsonderzoek werd het concept verder verfijnd, werd een supply chain opgezet voor de productie, en werd de Hop Up Playground in het najaar van 2018 commercieel gelanceerd. Doelgroep zijn basisscholen, BKO’s, lokale overheden, aanbieders van speeltuigen, en alle andere omgevingen waar regelmatig kinderen worden opgevangen. Het businessplan van Hop Up voorziet een aantrekkelijke winstgevendheid, en is volop in uitvoering. Ondertussen wordt het concept al verder aangevuld met nieuwe innovatieve diensten en productuitbreidingen, en zit er al een volgend idee in de BLENDERS-broedkamer dat ook ouders en begeleiders van jonge kinderen helpt om creatief vrij spel aan te moedigen.
Daarnaast wordt er volop nagedacht hoe dit soort van ‘playfulness’-tools en -methodieken ook kan helpen om te werken aan persoonlijke ontwikkeling en cultuurverandering in professionele omgevingen.
Sociale cohesie en empowerment in buurten en dorpen
Vanuit onze organisatie wordt al meer dan 15 jaar gewerkt aan het versterken van digitale vaardigheden van duizenden burgers. Dit gebeurt via het laagdrempelige ‘digidak’-model, waarbij lokale vrijwilligers – opgeleid en ondersteund door BLENDERS – in vele gemeenten hun buurt- en dorpsgenoten vooruithelpen via eenvoudige initiaties en vrije-inloopmomenten in kleinschalige openbare computerruimtes. We stellen immers vast dat digitalisering in een razendsnel tempo binnendringt in alle levensdomeinen, voor elke burger, maar dat tegelijk vele mensen nog allerlei drempels ervaren om hierin volwaardig te participeren.
Sinds enige tijd werken we aan de uitbreiding van dit concept, waarbij ontmoeting, sociale cohesie en empowerment van kwetsbare mensen voorop staat. We stellen immers vast dat in vele buurten en dorpen de traditionele plekken waar mensen elkaar ontmoeten, één voor één verdwijnen: mensen komen elkaar niet langer tegen in de buurtwinkel, het buurtcafé, het postkantoor, het bankkantoor, de bakker, de slager, of in de kerk, want die plekken zijn verdwenen of leeggelopen… Er is dus behoefte aan nieuwe vormen van lokale ontmoetingsinfrastructuur, waar ingespeeld wordt op behoeften en interesses van lokale bewoners, en bij voorkeur ook ingevuld door lokale bewoners. Dit vergt nieuwe oplossingen, outreachend werken, ondersteuning, opleiding, én gepaste digitale vaardigheden. Dit alles wil BLENDERS aanbieden via een uitgebreid digidak-concept onder de naam ‘Unigo’. De eerste experimenten hiermee – o.a. in enkele sociale woonwijken – zijn erg succesvol, en we werken volop aan een verdere uitrol en een rendabel bedrijfsmodel.
Parallel met – en vaak versterkend aan – bovenstaande evolutie wordt gewerkt aan specieke ontwikkelingen zoals het versterken van digitale vaardigheden bij (kwetsbare) kinderen en jongeren, bij jongvolwassenen met een afstand tot de arbeidsmarkt (om hun kansen op werk te vergroten), bij nieuwkomers (om gemakkelijker te kunnen integreren), enz.
Natuur terugbrengen in urbane omgevingen
Natuur is erg actueel. De natuur lijkt wel overal: in het klimaatdebat, in de zoektocht naar geestelijke gezondheid en breder, in de vraag naar gezonde lucht, in de discussie over ruimte en andere betonstops, in de zorg om bestuivers in de landbouw, echt overal, … Telkens gaat het om mensen: de natuur moet iets doen voor mensen.
Maar waar is de natuur? Is die nog wel dichtbij? Is die niet gewoon weggestopt in natuurgebieden, in eilanden op het platteland, ergens voorbij de dorpen en het landbouwgebied?
Bij BLENDERS willen we oplossingen zoeken om de natuur terug te halen tot bij de mens, naar de urbane leefomgeving. Het moet daarbij gaan om een hoogwaardige natuurkwaliteit, doorheen de hele stad of gemeente als één aaneengesloten netwerk. Zowel openbaar groen als private tuinen en domeinen zijn daarbij belangrijk en willen we meenemen in een innovatieve transformatie-aanpak. Het gaat hier om een complexe uitdaging met erg veel stakeholders en evenveel belangen. Dit vraagt om een innovatieve co-creatieve aanpak vanuit een duidelijke visie, met de nodige expertise, en gefaciliteerd vanuit een onafhankelijke positie. Op maat van BLENDERS dus.
Bij deze transitie zal de ervaring welkom zijn die BLENDERS de voorbije jaren opdeed in het vergroenen en biodiverser maken van bedrijfsterreinen. Een aanpak en ontwikkeling die wat planning betreft nu door diverse studiebureaus wordt verdergezet (waaronder Corridor), en wat uitvoering door diverse groenbeheerders (waaronder Natuurwerk).
Innovatie binnen welzijn en gezondheid
Al sinds jaar en dag wordt binnen onze organisatie aandacht besteed aan innovatieprojecten die ten goede komen aan welzijn en gezondheid. Het zou ons te ver leiden om hier een opsomming van te maken.
Naast de bovennoemde digidak- en Unigo-ontwikkelingen gaat onze focus momenteel naar twee maatschappelijk zeer relevante en prangende topics die doorbraakinnovaties vragen: kansarmoede en burnouts.
Op het thema ‘kansarmoede’ werken we sinds enige tijd actief samen met de vzw ArmenTekort (ATK) die in de stad Antwerpen al enkele jaren aan de slag is om via buddy-werking een verzachting van de armoedeproblematiek te bewerkstelligen. Samen met ATK bekijkt BLENDERS de mogelijkheden om de methodiek nog te versterken, geografisch uit te breiden, open te trekken naar nieuwe doelgroepen (plattelandsarmoede) en te verduurzamen.
De problematiek van burnouts onderzochten we in 2018 met name bij de doelgroep van zorgprofessionals (artsen, verpleegkundigen, verzorgenden, …). Op basis van deze intensieve exploratie ontwikkelden we een prototype van een begeleidingstraject dat via een integrale aanpak (collectief en individueel) zorginstellingen helpt om burnouts bij haar personeel te voorkomen. Dit traject wordt in 2019 in een ziekenhuis getest en op basis daarvan verfijnd, om het nadien verder uit te rollen.
Uitbouwen van BLENDERS Academy, Consultancy en Events
Zoals eerder in deze tekst aangegeven, willen we ook bestaande bedrijven, organisaties en overheden ondersteunen in het versterken van hun positieve maatschappelijke impact. We doen dat via het aanbieden van vernieuwende opleidingen, begeleidingen en evenementen. Deze diensten ontwikkelen we zelf, al dan niet samen met externe partners die zich sterk kunnen vinden in onze Purpose. Het wensbeeld van de ‘Flourishing Organisation’ (cf. supra) is voor BLENDERS het lichtende baken bij deze ontwikkelingen.
Enkele voorbeelden van diensten in dit kader:
Om al deze activiteiten en projecten uit te voeren kunnen we terugvallen op een dynamisch en competent team van een 35-tal medewerkers. Ongeveer 60% beschikt over een bachelor- of master-diploma, op zeer gevarieerde specialisaties (wellicht geen twee dezelfde diploma’s in huis). 60% van de medewerkers zijn vrouwen, 40% mannen.
Sinds enkele jaren maakten we geleidelijk de overgang naar een zelfsturende organisatie, volgens de principes van Teal (cf. Frederic Jadoul, ‘Reinventing Organisations’), die we momenteel verder versterken door gebruik te maken van Sociocratie 3.0.
